روستای خرانق کجاست؟
به گزارش وبلاگ گردشگر مدرن، روستای تاریخی خرانق در 85 کیلومتری شهر یزد واقع شده است. این روستای تاریخی و بی نظیر به دلیل داشتن آثار تاریخی فراوان مانند قلعه، حمام، آب انبار، پل، کاروانسرا و ... هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
روستای خرانق مرکز بخش خرانق در شهرستان اردکان استان یزد است. این روستا در 85 کیلومتری شهر یزد واقع شده است. وجود معادن سنگ آهن چادرملو-اورانیم ساغند- باریت-روی وگرانیت و همچنین منطقه حفاظت شده دره انجیر با دارا بودن حیواناتی چون: کل، بز، میش، قوچ، گربه وحشی، سیاه گوش، یوز پلنگ وهوبره این منطقه را خاص ومورد توجه ساخته است.
روستای خرانق در ناحیه کوهستانی استان یزد واقع شده است. امروزه دارای دو بخش جدید و قدیم است که جمعیت روستا امروز در بخش جدید ساکن است. همچنین این روستا هر روزه دارای گردشگرانی از سرتاسر جهان و به ویژه اروپا است و این روستا در اروپا از ایران هم مشهورتر است.
موقعیت جغرافیایی روستای خرانق بر روی نقشه
راه های دسترسی به روستای خرانق
روستای تاریخی خرانق در شمال یزد و در 50 کیلومتری شهرستان اردکان و در جهت جاده اردکان به طبس قرا ر گرفته است. اگر به روستاهای تاریخی که هر کدام از خشت های گلی شان، داستانی طولانی و پر رمزوراز برای گفتن دارد علاقه دارید، به شما پیشنهاد می کنیم از این روستا که معلوم نیست تا چند وقت دیگه همچنان سرپا باشد بازدید کنید.
تصویر هوایی از روستای خرانق
دیدنی های خرانق
- قلعه خرانق: قلعه خرانق یکی از بزرگترین قلعه های مسکونی روستایی استان یزد و یکی از چندین قلعه های دارای خانه های دو سه و چند طبقه در جهان است و همانند نمایشگاهی است که غرفه های آن از خشت و گل ساخته شده است.
- حمام خرانق: حمام تاریخی خرانق در کاروانسراو در نزدیکی کشتزار و برای سهولت دستیابی به آب قنات در محلی گود واقع شده است. این حمام از سطح مجموعه قلعه پایین تر و از سطح متوسط خود روستا بالاتر است و بنابر این، فاضلاب آن را می توان به زمینهای اطراف قلعه راهنمایی کرد. البته بعد از تخلیه تدریجی قلعه و ورود اهالی به بخش های جدید روستا حمام دیگری ساخته شد.
- کاروانسرای خرانق: از دیگر آثار تاریخی روستای خرانق کاروانسرای روستا است که قدمت آن به دوره ساسانی بر می شود. کاروانسرای خرانق از نوع کاروانسراهای دشتی که عموماً یک طبقه اند ساخته شده و به سبک بنای شاه عباسی نوشته اند. این رباط 4 تیمچه دارد که سه تای آنها مسقف و یکی بدون سقف است. سقف اغلب صفه ها نوک تیز و شیبدار است بامها مسطح و کم شیبند و سقف فضاها و اتاقهای بزرگ کاملاً قوسی اند. سقف تیمچه ها با اجر پویده شده و اگر کسی در وسط تیمچه پایش را بر زمین بکوبد صدای آن در سقف گنبدی شکل تیمچه تا چند لحظه به نحو جالبی تکرار می شود. این کاروانسرا به شکل حیاط مرکزی است که اتاقها و صفه هایی با طاقهای هلالی دور انرا گرفته اند. کاروانسرای خرانق در تاریخ سوم اسفند ماه 77 به ثبت آثار ملی رسیده است.
نمای درونی کاروانسرای خرانق
- آب انبار خرانق: این بنا در روستای ساغند - از توابع خرانق - و در جهت خراسان و نیم فرسخی رباط زیر زیرآب واقع شده و منسوب به شاه عباس اول صفوی است.
- پل خرانق: این پل هیچ گاه محل عبور و مرور فرد یا احشام نبوده است. هدف از ساخت این پل تنها انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانه کال می باشد. با توجّه به سازهٔ پل، شما با یک پایه سنگی ساروجی در امتداد پل روبرو می شوید که احتمال بند یا سیل شکن بودن پل را نیز می دهد. سازه آبی خرانق به روایت تاریخ در یک سیل ویرانگر، طاق های دهانه ها و نیز بخش عمده ای از سیل بند خود را ازدست داده و در ادوار بعد با افزودن یک سیستم انتقال آب جدید و کمی مهندسی تر از قبل به کار خود ادامه داده است. در ضمنً در بعضی اسناد نشان دهنده این هستند که این پل مربوط به دوران اشکانیان است.
تصویری از پل خرانق
- مسجد جامع و حسینیه خرانق: مسجد و حسینیه متصل به آن در وسط روستاو خارج ازقلعه قرار گرفته است ودارای معماری منحصربه فردی است. در جلوی در ورودی قلعه مسجدی کوچک بنا شده است و داخل قلعه مسجد جامع وجود دارد که که سابقه آن به دوران اسلامی و حداقل قاجار بر می شود و با توجه به بازسازی اجرا شده همچنان پابرجا است. مسجد جامع مسجدی است کوچک که شبستانی مربع و غرفه هایی گرداگرد ان دارد. صحن این مسجد چند ضلعی است که از جنوب شرقی به حسینیه متصل است. شبستان در حال حاضر مورد استفاده ساکنان روستاست. پشت منبر مسجد سنگ قبر رسوبی (به ابعاد30*50) سانتیمتر به تاریخ 499ه .ق موجود بوده است که فعلاً در اداره میراث فرهنگی استان یزد نگهداری می شود. بر این سنگ نام علی بن محمد اسحاق نوشته شده است.
- منارجنبان خرانق: یکی از سه منارجنبان قابل تکان خوردن در ایران در درون قلعه وکنار مسجد، منارجنبان قرار گرفته است و آنچه باعث شگفتی همگان می شود جنبیدن آن است که به وضوح مشاهده می شود. البته این منار جنبان کاربرد دفاعی نیز داشته است. مناره بلند مسجد در ضلع شاقتصادی صحن برپا شده و قدمت آن از خود مسجد بیشتر است. (معروفیت این بنا جنبیدن آن است) از این مناره که مرتفع ترین بنای منطقه است و از چند کیلومتری دیده می شود در قدیم به عنوان فانوس خانه یا برج دیده بانی استفاده می شده است.
منارجنبان خرانق یکی از مکان های دیدنی
- بقعه مشهدک: این بقعه در گورستان روستا قرار گرفته است و از گل و خشت ساخته شده است این بقعه را محل نماز امام رضا علیه السلام در راه رسیدن به مرو می دانند.
- مزار بابا خادم: این مزار مربوط به خادم امام رضا (ع) است که در طی جهت این امام بزرگوار بیمار شد و در گذشت این بنا به صورت گنبدی شکل ساخته شده است. این بنا در سال 1390 مورد بازسازی قرار گرفت.
مزار بابا خادم خرانق
ویژگی های کلی و مردم شناسی روستا
145 خانوار و 530 نفر در بخش جدید این روستا ساکن هستند که شغل اصلی آنها کشاورزی یا باغداری و کشت گندم، هویج، پنبه و خربزه است. در کنار این فعالیت به دامداری در مقیاس کوچک نیز اشتغال دارند و زنان نیز به قالیبافی می پردازند. روستاییان در فصولی از سال مجبور می شوند به امور ساختمانی یا سایر مشاغل در شهرهای دیگر و در کارخانه ها و کارگاه ها بپردازند و در آمد داشته باشند.خرانق از لحاظ اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد و به سبب وجود معاون سنگ آهن چادرملو، اورانیم، ساغند، باریت، روی و گرانیت یکی از مراکز اقتصادی مهم کشور محسوب می شود.حمام، نانوایی، آب لوله کشی، برق، دو مدرسه ابتدایی و دو مدرسه راهنمایی و یک کتابخانه عمومی از امکانات این روستا هستند که مورد استفاده ساکنان روستاهای همجوار نیز قرار می گیرند.
هر چقدر که این روستا غنی از تاریخ است اما از لحاظ کمیت سفره آب زیرزمینی منطقه ای بسیار فقیر محسوب می شود و اراضی پیرامون آن به شدت در معرض فرسایش، تخریب و نفوذ شوری قرار دارند تا جایی که لایه های گچ و نمک درصد بزرگی از سطح منطقه را پوشانده اند.
مردم محلی روستای خرانق
پیشنهاد وبلاگ گردشگر مدرن
شاید این روستا کوچک به نظر برسد اما در سفر به آن سوغاتی های خوشزه ای همچون پسته و زردک (نوعی هویج) انتظار شما را می کشند. همچنین دستبافته های زنان روستا نیز می تواند ره آورد سفر شما به خرانق باشند.
منابع: ویکی پدیا، کجارو، کارناوال، سیتی پدیا
گروه گردشگری وبلاگ گردشگر مدرن
منبع: setare.com