حلقه مفقوده استفاده از ابزارهای دیجیتالی در مطالعات شهری - وبلاگ گردشگر مدرن

به گزارش وبلاگ گردشگر مدرن، خبرنگاران : 4 جوان خوش ذوق و کاربلد(سارا سلجوقی، رعنا صفاری، سارا کلانتری و آرش سهرابی) در سال 97 دور هم جمع شدند و شرکتی به نام شرایط صفر رو پایه گذاری کردند

4 جوان خوش ذوق و کاربلد(سارا سلجوقی، رعنا صفاری، سارا کلانتری و آرش سهرابی) در سال 97 دور هم جمع شدند و شرکتی به نام شرایط صفر رو پایه گذاری کردند. زمینه اصلی کار آنها مربوط به شهر و شبکه هست. شرایط صفری ها همزمان بر دو موضوع متمرکز هستند فراوری ابزار تحلیلی با استفاده از داده های پویا و بعلاوه استفاده از این ابزارها و نقشه های پویا، برای تحلیل پیچیدگی شهری امروز.

با توجه به چالش هایی که انطباق ناحیه نوآوری با نواحی شهری دارند، وضیعت صفرها در پی این هستند تا این چالش ها را به حداقل برسانند.

ضروری است کمی به عقب برگردیم و ببینیم که چه شد به اینجا رسیدیم و چرا محدوده های نوآوری به نام یک موضوع در ادبیات دانش محور جهان مطرح شد. آنچه این روزها می شنویم درمورد نسل های سوم و چهارم دانشگاه ها، فصل های نوی از همان قصه توسعه است. نسل اول دانشگاه، نسلی بوده که توجه و تمرکزش صرفا بر آموزش بوده است. آموزشی که از آن حرف می زنیم به 1088 میلادی برمی گردد با دانشگاه بولونیا و سیستم اسکولاستیکی کلاسیک؛ آموزشی که صرفا هدف و منزلگاهش کشف حقیقت بوده است و محتوای آن هم عمدتا مطالبی بوده که از سوی کلیسا یا نظام حاکمیت ایدئولوژیک آن موقع حقیقت محسوب می شده. در بزنگاه رونسانس و زمانی که خردورزی انسان اهمیت بیشتری پیدا کرد، کم کم با نسل دوم دانشگاه روبرو می شویم؛ دانشگاهی که در آن دانشجو، به جای آن که صرفا پذیرنده مطالبی جهت داده شده باشد، خود هم نقشی جستجوگر دارد. از اولین نمونه های نسل دوم دانشگاه، می توان به دانشگاه همبویت آلمان اشاره نمود. علوم طبیعی، شیمی و بیولوژی از موضوعات اصلی آموزش و پژوهش در این نسل بوده است. از قرن هفده به بعد که درهای توسعه یکی پس ار دیگری بر پاشنه صنعتی سازی می چرخند و هم پای نسل دوم ماشین، فرآیند فراوری، سرعت و شتاب بیشتری می گیرد، مسئله پژوهش در نظام آموزش دانشگاهی احتیاجمند این می گردد که به وسیله بازارارزش گذاری گردد. بدین معنا که در رقابت سرعت و فراوری انبوه در مقیاس جهانی، پژوهش دانشگاهی می باید هم راستا با احتیاجها وخواسته های بازار - بخوانید فراوری صنعتی- جهت مند گردد. بازاری که دارد به شدت چرخه های صنعتی شدن را می چرخاند؛ بازار فراوری انبوه، بازار صنایع سنگین، بازار انرژی ومانند این ها. این زمانی است که نسل سوم دانشگاهی با سردمداری دانشگاه کمبریج در انگلستان پدید می آید. تکنوکراسیِ مبتنی بر فراوری و سرمایه، دانشگاه را به سمت تخصصی سازی و هدفمندسازی پژوهش می برد. از اواخر قرن نوزده و نیمه اول قرن بیستم و خصوصا جنگ دوم، به دوران عطف محاسبات و کمیات می رسیم که در نیمه دوم قرن بیستم با به وجود آمدن شبکه ، ما را به روزگار داده سالاری سوق می دهد. با ظهور شبکه، شکل دیگری از احتیاج به وجود می آید: فرآیندِ یک سویه احتیاج از بازار و پاسخ از دانشگاه باید تبدیل به یک چرخه پویا گردد که در آن دانشگاه صرفا پاسخ دهنده احتیاجهای بازار نباشد؛ دانشگاه فراوری نماینده احتیاجهای نو برای بازار باشد و این جا است که نوآوری، هم در فراوریِ راهکار و هم در فراوریِ سوال اهمیت می یابد. به بیان دیگر، گفتمانِ دوسویه میان دانشگاه و بازار مطرح می گردد و در پی آن، شکل استقرار و سازمان یافتگیِ کالبدی و عملکردیِ دانشگاه، دیگر از شکل نهاد آموزشی کلاسیک در آمده و احتیاجمند یک هم زیستی حرفه ای خارج از محیط های بسته دانشگاهی می گردد؛ یک هم زیستیِ فراوری و تقاضا، عرضه و پاسخ؛ یک همزیستی تجربه محور، منعطف و تحول پذیر که بقا را ممکن می سازد: اکوسیستم یا اکوسیستم؛ عبارتی که از علوم طبیعی وام گرفته شده است.

اکوسیستمِ آموزش و نوآوری، مولد نسل چهارم دانشگاه است. یعنی افراد دانشگاهی دیگر فقط در دانشگاه نیستند؛ سرمایه گذارها، شتاب دهنده ها و توسعه دهندگان کسب و کار می آیند و در دانشگاه مستقر می شوند و افراد دانشگاهی می فرایند و در حوزه های سرمایه گذاری مستقر می شوند. فضای باز و شبکه محور پدید می آید که در آن هم صاحب سرمایه، هم فراوری نماینده و توزیع نماینده، هم صاحب دانش و پژوهش و هم دانش جویان و اساتید در سطوح مختلف علمی در کنار هم حضور دارند. شاید بتوان سیلیکون ولی را مشابه این مدل دانست و به صور کلی مدل دانشگاه ها و مراکز تکنولوژی-آموزشی آمریکا. نکته بعدی این است که پرسش هایی که از این فرآیند هم زیستی حاصل می شوند، دیگر تک خاستگاهی نیستند و تعاملی بین رشته ای شکل می گیرد. مجموعه اینها چیزی می گردد که به آن اکوسیستم نوآوری می گویند.

نگاه متفاوت به نواحی نوآوری خود نتیجه یک تفاوت رادیکال در کالبد و عملکرد این نواحی است. به این معنی که دیگر با یک محوطه دانشگاهی روبرو نیستیم. دیگر با یک دانشگاه دربسته که به نام یک نقطه در شهر معین است روبرو نیستیم. بلکه با یک محدوده روبرو هستیم که هم در سطح و هم در حوزه تاثیرگذاری فعالیت های جاری در آن، با دانشگاهِ کلاسیک فرق دارد. مهمترین علت این تفاوت را باید در خاصیت اصلی نواحی نوآوری است که همان شبکه مندی است جستجو کرد؛ خاصیتی که ذاتا با بسته بودن و مرزبندی های سنتی دانشگاه هم سو نیست.

در واقع در نسل اول و دوم ما با یک محفظه بسته روبرو بودیم به نام دانشگاه که در آن همه اتفاق های علمی، آموزشی و تحقیقاتی در جریان بود. ولی در نسل سوم و چهارم اتفاقی که افتاد این بود که بین دولت، دانشگاه و صنعت ارتباط ایجاد شد. کشور هلند در نظام آموزش دانشگاهی، از پیش گامان این نسل است. در نسل چهارم و پنجم دانشگاه، جامعه و اکولوژی هم مطرح می شوند. یعنی چرخه ای بین دانشگاه، دولت، صنعت مردم. منابع طبیعی شکل می گیرد. درواقع در حضور مردم، این تبادل اطلاعات و علم اتفاق می افتد. برای همین ما احتیاج داریم که فضاهایی داشته باشیم که فضاهای شهری تعاملی دانش باشند. محفظه بسته دانشگاه و پیرامونش، قدری باز گردد. هم مردم از فضای دانشگاه استفاده نمایند و هم دانشگاه در بافت شهری خودش را رها کند و فضاهای عمومی ایجاد گردد که متاثر از گرانش حضور مردم و حضور دانشگاهیان و حضور صنعت پیشه ها باشند. تفاوت این فضای شهری با دیگر بخش های شهر این است که لزوما فقط بحث کافه نشینی و حرف زدن درمورد اتفاقات سیاسی و اجتماعی روز نیست، اینجا فراوری دانش هم می گردد. هم مردم می فهمند که در کجای این فرآیند ایستاده اند و هم اینکه به نام بازار مصرف می توانند احتیاجها را به دانشگاهی ها منتقل نمایند که ببینند به چه شکلی می توانند آن ها را بهینه نمایند. به بیان دیگر، به علت نفوذپذیری کالبدی نواحی نوآوری، این نواحی هم از جامعه تاثیر می گیرند و هم تاثیر می پذیرند. مردم از پتانسیل های آنجا و آنها هم طبیعتا از پتانسیل های مردم استفاده می نمایند و این همپوشانی برای تکمیل فرآیند چندسویه نوآوری بسیار بااهمیت است.

یکی از چالش هایی که ما از ابتدا با آن روبرو بودیم این بود که در طرح مسئله گفته شد ناحیه نوآوری شریف. برای این که کمی با ادبیات جهانی هم بیان شویم، باید به گزارشی اشاره کنیم که در یکی دو سال اخیر به وسیله مرکز پژوهش های شهرهای آینده در لندن به چاپ رسیده و مانند دستورالعملی کالبدی-عملکردی، خصوصیات محدوده های نوآوری را توضیح داده است. نکته جالب توجه این است که نامی که این محدوده های نوآوری می گیرند بر اساس خصوصیاتی که دارا هستند مشخص می شوند و این یک نام گذاری سلیقه ای نیست. مثلا اگر بخواهیم از ناحیه نوآوری صحبت کنیم، باید در یک ناحیه صنعتی یا پسا صنعتی مستقر شویم مثل جاده مخصوص کرج یا منطقه 18 و 21 که واحدهای صنعتی بیشتری متمرکز هستند. ولی زمانی که جنس آن شهری تر می گردد، نام آن را محله ی نوآوری می گذارند. اگر در کنار دانشگاه باشیم، با پردیس نوآوری روبرو هستیم. اگر بین دو یا سه شهر را بخواهیم از این منظر ساماندهی کنیم، با تونل یا مثلث نوآوری روبرو هستیم. هرکدام از این ها هم ضوابط فیزیکی و استانداردهای ساماندهی متفاوتی دارند. برای همین در ادبیات جهانی نمی توانیم بگوییم که با ناحیه نوآوری شریف روبرو هستیم. مولفه های موثر در مشخص نوع و هویت جهانی این پدیده، به طور خلاصه، مساحت، ظرفیت کسب و کارهای مستقر، تعداد نیروی انسانی مشغول در کسب و کارها، فاصله از مرکز شهر، خصوصیات اکولوژیکی و عملکردی پیرامون محدوده و مانند این ها هستند.

مسئله فاصله از مرکز تجاری شهر یا همان (CBD) هم بسیار مهم است. در خصوص شهر تهران، می توانیم متصور باشیم که قلب تپنده فعالیت های اقتصادی شهر، همچنان محدوده تهران ناصری و پیرامون آن است.کوچک ترین واحد نوآوری، قطب نوآوری است، یعنی ساختمانی که در کمتر از یک کیلومتر از CBD قرار گرفته و یک ساختمان منفرد است با کمتر از 50 شرکت مستقر. هرچه مساحت و فاصله از CBD بیشتر می گردد با انواع دیگری روبرو می شویم. مثلا اگر محدوده ای با کمتر از 5 کیلومتر از CBD، نزدیک یک ترمینال شهری داشته باشیم با حدود 300 شرکت مستقر و کمتر از 30 هکتار مساحت، با محله ی نوآوری سروکار داریم. به همین ترتیب اگر نزدیک به یک دانشگاه باشیم با کمتز از 25 کیلومتر از مرکز شهر و کمتر از 1000 شرکت و حداکثر 30 هکتار، پردیس نوآوری داریم. اگر بین 3 تا 10 کیلومتر از مرکز شهر باشیم با 300 تا 1500 شرکت در محدوده ای صنعتی یا پساصنعتی با حدود 300 هکتار مساحت، با ناحیه نوآوری روبرو هستیم. مدل های بزرگتر هم هستند که در لبه شهر یا خارج از شهر و یا در حدواصل بین دو یا سه شهر شکل می گیرند، مانند پارک نوآوری تونل یا کوریدور نوآوری، منطقه نوآوری و مثلث نوآوری که پیشتر اشاره شد.

نگاه ها تغییر می نماید و احتیاجهایی که باید به آنها پاسخ دهیم از نظر کیفی و کمی، تغییر می نمایند و در واقع بازخورد فضایی این حساسیت در نام گذاری، بایدهای و ملزومات برنامه فیزیکی و عملکردی را مشخص می نماید. پیش بینی هزینه و عایدی، گردش اقتصادی و همه اینها تغییر می نماید. در خصوص محدوده نوآوری شریف، ما پتانسیل تعامل با محله طرشت را داریم. بعلاوه نزدیکی به پایانه آزادی، نزدیکی به دانشگاه و وسعت محدوده که ما را با هیبریدی از محله، پردیس و ناحیه روبرو می نماید.

در محدوده نوآوری شریف مهم ترین مسئله این است که با یک عرصه سکونتی با سابقه قابل توجه تاریخی، به نام روستای طرشت روبرو هستیم. یک بافت مسکونیِ عام و متاخر هم اطراف این عرصه را در بر گرفته است و میان بین این دو بافت، بیش از پنجاه باغ وجود دارد که کسب و کار محلی با سابقه تاریخی طرشت آنجا اتفاق می افتاده است. امروز البته تمام این باغ ها فعال نیستند. دانشگاه آمده و کنار آن شکل گرفته است. پیرامون دانشگاه در دهه های گذشته استارت آپ ها شکل گرفتند و دانشگاه خودش را توسعه داده و خوابگاه و برج فناوری ساخته است. چالش در روبروه مبانی اجتماعی و مبانی اقتصادی است. اتفاقی که افتاده این است که در روستای طرشت مردم داشتند زندگی شان را می کردند و در باغ هم کارشان را می کردند. توسعه صنعتی و اقتصادی شهر رخ داد و به دوره مدرن رسیدیم. به دوره مدرن که رسیدیم دیگر از آن باغ ها نسبت به کسب و کارهای نو، پولی در نمی آمد. مردم می دیدند که دانشگاهی آمده و آنجا مستقر شده، اداراتی پیرامونش است، استارت آپ هایی در دهه های بعد آنجا شکل گرفتند که کسب و کارشان از کسب و کار سنتی آن ها ارزش افزوده بیشتری ایجاد می نماید. باغ های آنها در خطر خارج شدن از چرخه توسعه و عایدیزایی قرار گرفتند. از طرف دیگر ضوابط شهری به آنها می گوید که شما در باغ هایتان نمی توانید کاری کنید و من (مدیر شهری) می خواهم فضای سبز را نگه دارم و اکولوژی شهر برای من خیلی مهم است و هیچ اتفاق عایدیزایی در این باغ ها نمی تواند بیفتد. از آن طرف هم همزمان دارند می بینند بیگانگانی که به نسبت خودشان سبقه کمتری در این محله دارند، در این جا مستقر شده اند و عایدی بیشتری از استقرارشان در این محله کسب می نمایند. این شرایط مولد چالشی است چندسویه، که در آن بدنه صلب ضوابط شهری، زمینه اجتماعی و نفع اقتصادی مردم محدوده و دانشگاه، نقش آفرین هستند.

اگر قرار است ناحیه نوآوری در آن جا سامان پیدا کند و این استارت آپ ها مستقر شوند و جریانی از رونق اقتصادی اتفاق افتد، اهالی محلی هم از نظر اقتصادی باید منتفع شوند. باید این مطلع سازی اتفاق بیفتد که توسعه اقتصادی طرشت از جنس فروش زمین و تراکم نیست و نباید باشد. یعنی این گونه نیست که هرچقدر ساخت و ساز بیشتری نمایند بتوانند عایدی بیشتری داشته باشند، به ویژه اینکه اصلا نمی توانند ساخت و ساز داشته باشند. یک رویکرد راهگشا می تواند این باشد که در عرصه های کسب و کارِ سابق، یعنی همان باغ ها و محدوده ای اطراف آن ها، فعالیت هایی وارد شوند با هویت سبز، که بتوانند برای باغ ها مزیت باشند. به بیان دیگر، فعالیت هایی وارد باغ ها شوند که با نوآوری در زمینه انرژی های سبز و پایداری اکولوژیک، اساسا احتیاج به استقرار در فضاهای طبیعی را دارند و این گونه نه ساخت و ساز خارج از ضابطه ای صورت بگیرد و نه ماهیت نوآورانه کسب و کارهای نوپا در قلب طرشت، تعارضی با هویت تاریخی-اکولوژیک آن داشته باشد. علاوه بر این به رونق اقتصادی صاحبان باغ ها هم یاری گردد.

دانشگاه صنعتی شریف یک نقش کلیدی در ناحیه نوآوری شریف دارد . بعضی اوقات خیلی از نگاه ها این است که چه حرکتی در ناحیه نوآوری شریف باید انجام دهیم و چه حرکتی را نباید انجام دهیم . برای همین این سوال را می پرسم که تکلیف آن مسائل دانشگاه چیست و چه نقش آفرینی را در ناحیه نوآوری باید داشته باشد؛ ناحیه ای که حداقل اطرافش به وسیله شرکت های نوپا تا قدری شکل گرفته و خودش هم تا مدتی اصلا خبر نداشته است .

در کوتاه مدت و میان مدت ضروری است که دانشگاه از تصدی گری برای توسعه کالبدی خودش رها گردد و در عوض، و به تولی گری ادامه دهد. به بیان دیگر، فرآیندهای کالبدی موجود را با فعالیت های نوآورانه هم افزا کند. مثلا در داستان باغ ها می گردد تعامل بین مالکان باغ ها و فعالان کسب و کار اتفاق افتد. دانشگاه باید هر دو گروه را تفهیم کند که شما از تعامل با یکدیگر در این جا، آورده اقتصادی خواهید داشت و نه از تخریب و نوسازی. دیگر لازم نیست دانشگاه برود و باغ بخرد و کلاس آموزشی بسازد. حتی می تواند زمین هایی را که خریده و اتفاقی روی آنها نیفتاده است به شهر برگرداند یا آن را به فعالان حوزه های کسب و کار واگذار کند که بیایند و این کار را انجام دهند یا به نام تسهیم گر در اختیار NGO ها قرار دهد که این اتفاقات بیفتد.

البته این را هم باید در نظر داشته باشیم که تحقق آن چه گفته شد، خود ممکن است یک اثر جانبی هم داشته باشد و آن هم این است که ممکن است در طولانی مدت با یک مهاجرت اجتناب ناپذیر از ناحیه طرشت روبرو می شویم. بهبود شرایط اقتصادی و ارتباطات گسترده تری که میراثِ رسیده به نسل های بعدی اهالی طرشت خواهد بود، خود به خود آن ها را به افق های دیگری از مطالبات اجتماعی و رفاهی سوق خواهد داد که ممکن است انگیزه مهاجرت از آن جا می گردد. این البته از منظر صیانت از میراث اجتماعی، تاریخی و جغرافیایی اتفاق خوبی نیست.

به دو طریق می توان این مسئله را متصور شد. یکی این است که در ساماندهی وضع موجود، باغ ها یا فضاهای دیگری که وجود دارند تبدیل به شبکه ای هم پیوند از فضاهای سبز عمومی شوند که در آن ها استارت آپ ها، هسته های نوآوری، مردم، صنعت و دانشگاه در تعامل باهم باشند. یعنی اینجا میدان جاذبه گردد؛ جایی با گرانش بالای فعالیت ها و تعامل های نوآورانه و علمی که اصطلاحا به آن SFC یا فضای ارتباطی گفته می گردد. تصور دیگر هم، فراوری شبکه ای از تعامل هسته های نوآوری و مردم در فضای مجازی است که بر اساس مدلی جهانی ،Tech Map نام دارد. به بیان دیگر، ما دو لایه شبکه سازی می توانیم داشته باشیم: در لایه فیزیکی وکالبدی، شبکه ای هم پیوند از فضاهای عمومی شهری را در کنار باغ ها متصور شویم که عرصه های فیزیکی با خدمات پایه ای شهری و زیرساخت های مخابراتی مانند وای فای داشته باشند و فضاهایی برای گفتگوهای حرفه ای و تبادل ایده بشوند. در لایه دیجیتالی، شبکه سازی مجازی می تواند در این ناحیه باعث تقویت و تکمیل این ناحیه گردد. چنان که در لندن، آمستردام، بارسلون و نیویورک، مدل Tech Map باعث تقویت میزان تعامل محدوده های نوآوری با شهر شده است.

از یک دغدغه آغاز کردیم و آن هم بهنگام سازی مطالعات شهری بود. درهم تنیدگی لایه های تعاملات دیجیتالی با مناسبات کلاسیک شهری، پیچیدگی شهر امروز را نسبت به سه دهه گذشته به سطح بسیار بالاتری سوق داده است. هر تصمیم و برنامه ای در هر مقیاسی با موضوع شهر، احتیاجمند شناخت و میزان گیری این پیچیدگی است.

در حال حاضر، در بسیاری از مطالعات شهری، از نقشه های استاتیک و داده های صرفا کالبدی استفاده می نمایند. وقتی در جلسات می نشینیم همه مشغول به موبایل و شبکه های اجتماعی هستند، اما آن نقشه ای که زیر دستمان است بعضا متعلق به چند ده سال پیش است که هنوز فقط عرصه و اعیانی را نشان می دهد و تفکیک کاربری ها و پهنه بندی و مانند این ها. مختصری تحلیل کلاسیک ترافیکی و قدری هم تئوری های اجتماعی و تمام. آن نقطه عطفی که می تواند ما را هم پا و هم ادبیات کند با تجربه روز جهان در شهرسازی و مطالعات شهری، همین موبایلی است که دستمان گرفته ایم و از آن برای هرچیزی غیر از مطالعات شهری استفاده می کنیم. اگر این لایه های دیجیتال را به آن نقشه های استاتیک ژوراسیکی وصل کنیم، آن وقت می توانیم به جای تکرار تئوری های تزئینی، پژوهش را با تجربهی واقعی همراه کنیم و خروجی های به روزتری بگیریم. برای شناخت پیچیدگی امروز، باید به فراوری ابزار کارآمد بازگشت؛ و این بازگشتی اجتناب ناپذیر به شرایطی آغازین است؛ شرایط صفر.

ما در شرایط صفرآرزومندیم که بتوانیم در جهت شناخت پیچیدگی شهر امروز و فراوری ابزارهای میزان گیری و نمایش این پیچیدگی اول خودمان بیاموزیم و سپس قدم های کوچک اما موثر برداریم.

تیم اصلی از آذر سال 97 به وجود آمد و هسته اصلی آن چهارنفر هستند با زمینه مطالعات مربوط به شهر و شبکه. همکارانی هم در حوزه های برنامه نویسی بازی، اپلیکیشن و وب، داده کاوی و داده نمایی شهری با ما کار می نمایند. شرایط صفر همزمان بر دو موضوع متمرکز است: اول، فراوری ابزار تحلیلی با استفاده از داده های پویا مانند ترافیک، داده های دموگرافیک، داده های شبکه های مجازی و تراکنش های مختلف. از این داده ها برای فراوری نقشه ها و تحلیل های پویا یا همان نقشه هایی که متغیر زمان در آن ها تاثیرگذار است استفاده می کنیم. دوم، با استفاده از این ابزارها و نقشه های پویا، کوشش می کنیم برای تحلیل پیچیدگی شهر امروز و سناریوهای طراحی و توسعه فضای شهری آلترناتیوهایی را ارائه دهیم.

همان طور که گفتیم فراوری ابزار تحلیلی با استفاده از داده های پویا و فراوری نقشه های پویا، از موضوعات اصلی کار ما است. یکی از این ابزارهای تحلیلی، بازی است که در حوزه مطالعات شهری به آن بازی وارسازی شهری گفته می گردد. بازی وارسازی شهر، کاربردی دوسویه دارد: هم فراوری تعامل و رویداد می نماید و هم در تعامل با شهفرایند، چرخه ای از بازخورد را به وجود می آورد. الان همه زندگی ما دارد با بازی می گذرد مثلا اسنپ و تپسی بازی هستند، اسنپ فود یک بازی است، دیوار یک بازی است؛ ما همیشه چیزی را به عرضه می گذاریم و دیگرانی آن را از ما مطالبه می نمایند و در این میان جایزه و امتیاز مطرح است، لایک، فالوئر، ستاره، تخفیف و مانند این ها. مثلا چقدر این راننده را توصیه می کنیم و چند امتیاز به این راننده می دهیم، یا نتیجه راستی آزمایی مان از فلان تخفیف در دیجی کالا چگونه است؟ تمام این ها در بستری از بازی شکل می گیرند چه نام بازی را به آن بدهیم، چه ندهیم.

همکاری ما با منطقه 12، در پروژه بازی وارسازی قلب تاریخی تهران با هدف شناساندن مکان ها و مکان رویدادهای تاریخی و فرهنگی مرکز شهر است. مکان های تاریخی همان میراث کالبدی منطقه هستند و مکان رویدادها، قصه هایی هستند که در کوچه پس کوچه های شهر رخ داده اند و شاید تا امروز فراموش شده اند. یک اپلیکیشن بازی طراحی شده است که آدم ها به شکل مجازی وارد فضاهای شهر می شوند، ماجراهایی را طی می نمایند، امتیازاتی می گیرند و در جریان قصه بازی با اتفاقات گذشته و پیشینه تاریخی فضاها آشنا می شوند.

بله. نام آن هم بازمان است که قرارداد آن را با شهرداری منطقه 12 بسته ایم.

ما لایه های دیجیتالی، لایه های پنهانی که روی نقشه های سنتی دیده نمی شوند و لایه های پویا را استخراج می کنیم و به عبارتی می توان گفت که سعی می کنیم شهر را ام آرآی کنیم. یکی دیگر از رویکردهای شرایط صفر این است که داریم روی پروتکل های طراحی تحلیلی به نام یک روش تحلیل و طراحی کار می کنیم؛ یعنی به جای آنالیزهای منفرد و آنالیزهای پراکنده یا کلیشه های توضیح خدمات که باید آنها را تیک بزنیم و ممکن است خیلی از آن ها استفاده نشوند، مکاهممی تحلیلی طراحی کنیم که به آن پروتکل گفته می گردد. در واقع یک نگاه دیگری که ما را نسبت به روش های سنتی برنامه ریزی و طراحی شهری دچار تشکیک می نماید، فرآیند فراوری آن روش ها است. یعنی به جای این که هربار یک نسخه نو برای شهر بپیچیم یا برعکس، یک نسخه تکراری را برای هر موقعیتی تجویز کنیم، بتوانیم با استفاده از نگاه سیستمی و چندمتغیره، پروتکل های طراحی را جایگزین روش های سنتی و سلیقه ای طراحی کنیم. یکی از بحث های اصلی ما بحث شبکه و شهر است و معتقدیم که نگاه شبکه مند در فرآیند طراحی و برنامه ریزی می تواند وجود داشته باشد. چطور می گردد که با نگاه کلاسیک و منفرد فکر کنیم که طرشت برای خودش است، دانشگاه برای خودش است و انتظار داشته باشیم خروجی آن یک اکوسیستم شبکه مند باشد! شرایط صفر در یکی دیگر از جاهایی که دارد نقش آفرینی می نماید این است که این پروتکل تحلیل و طراحی را برای ناحیه نوآوری شریف طراحی کند تا به آن نگاه شبکه مند در فرایند طراحی یا برنامه ریزی برسیم. در حال حاضر متولی بازبینی و به روز رسانی طرح تفصیلی طرشت و ناحیه نوآوری شریف، مهندسین مشاور همکارپارس بوم است که در موضوعات مدیریت شهری و طرح های توسعه شهری بسیار باسابقه است. یکی از خروجی های فرآیند تحلیلی شرایط صفر، در این مورد، پیشنهاد لایه های افزوده طرح تفصیلی طرشت است که علاوه بر پهنه بندی و معابر و فضاهای تثبیت شده و فضاهای سبز و پارکینگ ها و مانند آن، لایه باغ ها با طیف فعالیتی و گرانشی، لایه نوآوری با طیف فعالیتی و اقتصادی و لایه تعاملات دیجیتالی در حوزه نوآوری را می تواند شامل گردد که شاید در مطالعات سنتی مهم دانسته نشوند اما نبض اصلی توسعه در قلب همین تعاملات دیجیتالی می زند و ما در مطالعات کلاسیک برنامه ریزی شهری از پتانسیل های آن غافلیم.

ما هم در همان قصه میمون و استخوان هستیم.