انواع کوررنگی و عوامل ابتلا به آن؛ کوررنگی ارثی است؟
به گزارش وبلاگ گردشگر مدرن، کوررنگی می تواند روی کیفیت زندگی برخی افراد تأثیرات ناخوشایندی نظیر تشخیص ندادن رنگ های چراغ راهنمایی و رانندگی، ایجاد مشکل در خرید لباس با رنگ مناسب و دلخواه بر جای بگذارد. با دکتر منصور عظمتی جراح و متخصص چشم درباره کوررنگی و چگونگی تشخیص آن گفت وگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
وبلاگ گردشگر مدرن - یکتا فراهانی: کوررنگی با وجود اینکه بیماری دردناک و وخیمی به شمار نمی رود اما ممکن است روی کیفیت زندگی بعضی افراد تأثیرات منفی و ناخوشایندی نظیر تشخیص ندادن رنگ های چراغ راهنمایی و رانندگی، ایجاد مشکل در خرید لباس با رنگ مناسب و دلخواه و کم شدن اشتها در بچه ها به دلیل ندیدن رنگ های خوراکی ها بر جای بگذارد. با دکتر منصور عظمتی جراح و متخصص چشم و فلوشیپ انفورماتیک بالینی درباره کوررنگی و چگونگی تشخیص و کنار آمدن با آن در زندگی روزمره گفت وگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
دکتر منصور عظمتی، جراح و متخصص چشمکوررنگی چیست؟
کوررنگی یا نقص بینایی رنگ (CVD) ناتوانی در تمایز بین رنگ های مختلف است. این بیماری هنگامی در فرد ظاهر می شود که بافت حساس به نور در پشت چشم (شبکیه) به خوبی به تغییرات طول موج نور پاسخ نمی دهد؛ این بافت به افراد در توانایی تشخیص و دیدن رنگ های مختلف کمک می کند. 2 نوع سلول به نام سلول های میله ای و سلول مخروطی در شبکیه برای تشخیص نور وجود دارد که وظیفه سلول میله ای تشخیص نور و تاریکی و وظیفه سلول های مخروطی تشخیص 3 رنگ قرمز، سبز و آبی است. درصورت عدم وجود یا درست کار نکردن یک یا چند سلول کوررنگی اتفاق می افتد. در صورت عدم وجود هر 3 سلول مخروطی نیز کوررنگی شدید یا مطلق اتفاق خواهد افتاد. اگر بخواهیم تعریف ساده و عوامانه ای از کوررنگی داشته باشیم باید بگوییم در کوررنگی چشم شما رنگ را آنطور که باید نمی بیند و از شایع ترین انواع کوررنگی نیز اختلال در تشخیص رنگ سبز از قرمز است.
- کسانی که کوررنگی دارند دنیا را چگونه می بینند؟ + فیلم
انواع کوررنگی را بشناسید
چند نوع کوررنگی وجود دارد که در شدیدترین نوع آن که نادر است، شخص دنیا را به صورت سفید و سیاه یا سفید و خاکستری می بیند که به آن کوررنگی کامل می گویند. درصورت اختلال در یکی از 3 نوع سلول مخروطی که توضیح دادم دورنگ بینی اتفاق خواهد افتاد که خود دورنگ بینی شامل 3 نوع سبزکوری (تشخیص ندادن رنگ سبز از سرخ و زرد)، سرخ کوری (تشخیص ندادن رنگ سرخ از سبز و زرد) و آبی کوری (نوع نادر و اختلال در تمایز بین رنگ سبز و آبی) است. از طرفی، طیفی از کوررنگی نیز وجود دارد که خیلی شدید نیست. مثلا اینگونه نیست که افراد کوررنگ به طور کامل رنگی را نبینند یا تشخیص ندهند.
کنار آمدن با کوررنگی در زندگی روزمره
کوررنگی در فعالیت های روزمره و زندگی افراد مبتلا، اختلال خاصی ایجاد نمی کند. اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که طبیعتا فرد دارای کوررنگی نمی تواند کاندیدای مناسبی برای بعضی مشاغل باشد. مبتلایان به کوررنگی بهتر است وارد مشاغلی مانند خلبانی، پزشکی یا انجام کارهای الکترونیکی نشوند اما با رعایت جوانب احتیاط می توانند در حوزه های دیگر اشتغال داشته باشند. به عنوان مثال، کسی که کوررنگی دارد می تواند رانندگی کند چون چراغ های راهنمایی و رانندگی از بالا به پایین تغییر رنگ دارند؛ بالای بالا قرمز است، بعد می شود زرد و بعد هم سبز. یعنی فرض کنید شخصی رنگ سبز را نمی بیند؛ اما وقتی به چراغ راهنمایی نگاه می کند و پایین ترین چراغ روشن می شود متوجه می شود که اجازه حرکت دارد. درواقع با این مدل نشانه گذاری ها، افراد مبتلا به کوررنگی می توانند مانند سایر اعضای جامعه به زندگی معمولی خود بدون مشکل ادامه دهند.
کوررنگی قابل درمان است؟
در حال حاضر کوررنگی درمان قطعی ندارد اما امید می رود در آینده نه چندان دور بتوان برای آن درمانی پیدا کرد. با این حال، وسایل کمک بینایی برای کنار آمدن با کوررنگی ابداع شده است. بیماران دچار کوررنگی با تشخیص پزشک می توانند با استفاده از عینک یا لنزهای مخصوص رنگ ها را دقیق تر ببینند.
چه کسانی به کوررنگی مبتلا می شوند؟
کوررنگی در درجه نخست یک بیماری ارثی است؛ البته نه به این مفهوم که الزاما همه اعضای خانواده به آن مبتلا شوند بلکه ممکن است بعضی افراد مبتلا شوند و بعضی دیگر خیر. البته ناگفته نماند که مردان بیش از زنان دچار این عارضه می شوند. درست است که گفتیم این بیماری ارثی است اما می تواند ناشی از آب مروارید یا ضربه به چشم، آسیب مغزی و عوارض بعضی بیماری ها از جمله پارکینسون یا دیابت هم باشد. علاوه بر اینها، با افزایش سن نیز احتمال آسیب به شبکیه چشم بالا می رود که این آسیب دیدگی در نهایت می تواند باعث ابتلای فرد به بیماری کوررنگی شود.
ارتباط کوررنگی با ضعیف شدن چشم
نمی توان منکر مشکل افراد کوررنگ شد. در واقع آنها در تشخیص بعضی رنگ ها مشکل دارند؛ ولی نباید چنین مشکلاتی را معلولیت نام گذاری کرد. طبیعتا افرادی که کوررنگی دارند ممکن است ضعیفی چشم یا آب مروارید هم داشته باشند که همه این موارد در معاینات سالانه از طریق چشم پزشک تشخیص داده خواهد شد. اگر هم پزشک متوجه شود فردی که کوررنگی دارد مبتلا به آب مروارید یا ضعیف در بینایی است چشم را عمل می کند و می توان عینک را حذف کرد.
تست های تشخیص کوررنگی
به گفته این متخصص چشم، روش تشخیص کوررنگی سخت نیست چون با انجام تستی به نام ایشیهارا می توان آن را تشخیص داد. در این تست، اعدادی با رنگ های متفاوت در پس زمینه های مختلف تعبیه شده و شخصی که کوررنگی داشته باشد نمی تواند آن اعداد را تشخیص دهد.
آزمون ایشیهارا
منبع: همشهری آنلاین